COMPETENTIEPROFIEL MANTELZORGCOACH
Algemeen
Organisaties kunnen ervoor kiezen om iemand het mandaat van ‘mantelzorgcoach’ te geven. Een mantelzorgcoach is een centrale referentiepersoon binnen de organisatie die expertise omtrent het thema ‘werk en mantelzorg’ bundelt, en/of naar nuttige interne of externe instanties hieromtrent kan doorverwijzen. De rol van mantelzorgcoach is geen aparte functie en kan in principe aan om het even welke actor in de organisatie toegekend worden. Idealiter heeft deze enige affiniteit met het thema mantelzorg (mogelijks door een eigen mantelzorg-ervaring). Verder wordt hij/zij bij voorkeur gepercipieerd als toegankelijk, discreet, voldoende matuur en kan hij/zij samenwerken met andere betrokken actoren zoals rechtstreeks leidinggevenden. Het specifieke mandaat van de mantelzorgcoach binnen een organisatie kan vormgegeven worden op basis van bestaande hiaten, en in complementariteit met andere betrokken actoren. De rol kan een iets andere kleur krijgen naargelang ze opgenomen wordt door bijvoorbeeld een medewerker van de personeelsdienst of vertrouwenspersoon. In het eerste geval kan hij/zij mogelijks advies geven omtrent mogelijke mantelzorgvriendelijke maatregelen en hun impact op de loopbaan; in het tweede geval gaat hij/zij eerder een luisterend oor bieden en doorverwijzen, etc. Doorgaans is het aangewezen om de rol van mantelzorgcoach niet door een leidinggevende te laten opnemen. Dit neemt niet weg dat ook leidinggevenden een aanspreekpunt zijn voor werknemers met mantelzorgtaken. Beide rollen zijn complementair en dienen binnen de organisatie goed op elkaar afgestemd te worden. De aanwezigheid en bekendmaking van de mantelzorgcoach in de organisatie werkt sensibiliserend rond het thema ‘werk en mantelzorg’.
Praktische info
| Wie |
De rol van mantelzorgcoach kan in principe aan om het even welke actor binnen de organisatie toegewezen worden, mits rekening gehouden wordt met de nodige competenties (zie competentieprofiel). De rol van mantelzorgcoach wordt bij voorkeur toegekend aan iemand die informeel reeds, naast de rechtstreeks leidinggevende, de rol van aanspreekpunt voor medewerkers waarneemt. |
| Wanneer |
De organisatie kiest zelf of en wanneer ze iemand als mantelzorgcoach aanstelt. Het traject van vormgeving van een ‘mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid’ in een organisatie maakt vaak op een vrij organische manier duidelijk of er al dan niet nood is aan dergelijke rol, en zo ja, gekoppeld aan welk mandaat. Het is goed om medewerkers op regelmatige tijdstippen te herinneren aan het bestaan, de plaats en het mandaat van de mantelzorgcoach. |
| Werkwijze |
Het ‘competentieprofiel mantelzorgcoach’ en de handleiding met extra informatie kan door de organisatie gebruikt worden om na te denken of een mantelzorgcoach aangesteld moet worden, wie deze rol het beste kan opnemen, op welke manier de rol ingevuld wordt, en hoe deze persoon optimaal kan samenwerken met leidinggevenden en andere betrokken actoren. De organisatie kan ervoor kiezen om deze persoon bijvoorbeeld voor enkele uren per maand vrij te stellen om deze rol naar behoren op te kunnen nemen en/of om deze persoon nuttige vormingen te laten volgen omtrent bijvoorbeeld gesprekstechnieken of mantelzorg. Afspraken hieromtrent kunnen vastgelegd worden. Het is belangrijk om medewerkers op de hoogte te brengen van het bestaan van de mantelzorgcoach, diens rol en mandaat. Het kan goed zijn om een mantelzorgcoach een vrij proactieve rol te geven in een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Hij/zij fungeert dan als de zogezegde ‘waakhond’ wat betreft aandacht voor mantelzorg binnen de organisatie. |
| Aandachtspunten |
Het is aangewezen om de rol van de mantelzorgcoach niet door een leidinggevende te laten opnemen. Het is beter om te opteren voor een laagdrempelig, neutraal aanspreekpunt zonder evaluatieve of leidinggevende positie t.o.v. de werknemers. |
| Extra info |
De mantelzorgcoach dient niet te beschikken over een specifiek diploma. Belangrijke kwaliteiten waarover hij/zij dient te beschikken, zijn onder meer maturiteit, discretie en toegankelijkheid. De mantelzorgcoach moet ervaren worden als een persoon die gemakkelijk aanspreekbaar is en de vaardigheid heeft om op een vlotte en vertrouwelijke manier een gesprek te voeren. De mantelzorgcoach is er niet ter vervanging van het contact met de leidinggevende. Hij/zij kan dit contact faciliteren en complementeren. |
Download hier het competentieprofiel mantelzorgcoach.
Getuigenis mantelzorgcoach
"De mantelzorgcoach binnen onze organisatie oefent een ondersteunende rol uit, zowel naar rechtstreeks leidinggevenden als naar medewerkers toe. Hij/zij vangt praktische vragen op zoals vragen omtrent tijdskrediet, familiaal verlof, thematisch verlof … De mantelzorgcoach bekijkt ook het verslag van een eventueel gevoerd mantelzorggesprek en geeft indien nodig feedback en wijst richting aan waarbij hij/zij gebruik maakt van de mantelzorgwijzer. De mantelzorgcoach zorgt er ook voor dat er jaarlijks iets rond mantelzorg georganiseerd wordt binnen de organisatie (vb. een attentie t.g.v. de Dag van de Mantelzorg, het organiseren van lotgenotencontacten met mantelzorgers, …). Je kan dit ook overlaten aan toeval, maar onze organisatie kiest ervoor om ieder jaar, minstens één maal, het thema mantelzorg in de kijker te zetten. Dit afhankelijk van waar onze organisatie nood aan heeft. Stel bijvoorbeeld dat mensen nood hebben om eens met elkaar van gedachten te wisselen, dan kunnen we dit faciliteren en bijvoorbeeld een eat-and-learn-sessie rond het thema mantelzorg organiseren. Mantelzorgers kunnen dan – indien ze daar nood aan hebben – samen lunchen en aan elkaar vertellen hoe hun situatie is en hoe ze de afstemming tussen werk en zorg maken. Naast deze activiteiten voor werkende mantelzorgers, wordt ook jaarlijks een overleg tussen mantelzorgcoach en rechtstreeks leidinggevenden ingepland om te kijken wat er leeft, wat er naar boven komt, welke spanningsvelden er zijn voor medewerkers met mantelzorgtaken, enzovoort …" (Johan Himpe - Directeur woonzorgcentrum)